Sizin Rol Modeliniz Kim?

Toplum tarafından kabul edilmiş, örnek davranışlar sergileyen, örnek alınan, feyz alınan kişilere rol model denir. Toplum olarak kabul edilmesi için gelenek, görenek ve inançlara aykırılık olmaması gerekiyor.

İnsanoğlu doğuştan itibaren her zaman birisini ya da birilerini rol model olarak kendisine örnek alır. Bu kaçınılmazdır ve bir ihtiyaçtır. İlk rol model anne ve babadır. Erkek çocukları bazen babası gibi giyinmeye çalışır, traş olmaya kalkar ya da babası gibi futbol izlemek veya oynamak en büyük tutkusudur. Annelerinin ayakkabılarını giyerler, mutfakta yemek yapmaya çalışırlar,  annelerinin kıyafetlerini giymekten büyük zevk alırlar. Onlar ne yaparlarsa onu taklit eder, büyüyünce ben de onlar gibi olacağım demeye başlar. Bu “onlar gibi olacağım” cümleleri hayatında karşılaştığı kişilerle birlikte rol modelleri de değişmeye başlar. Çırak, ustasını model alarak işinde başarıya ulaşır. Rol model aracılığıyla öğrenmek toplumsallaşma boyutunda da bireye katkılar sağlar. Aynı zamanda rol model çocuklarımızın kişiliğinin belirlenmesinde ve etkilenmesinde de çok etkilidir.

Çocuklarımızın arkadaş ve teknoloji çevresi genişlemesi ile birlikte kendisini etkileyen yeni rol modeller de ortaya çıkmaya başlar. Anne ve baba rol model olma noktasında çok daha gerilere düşebilmektedir.

Eğer uygun yönlendirme yapılmazsa, çocuk kötü davranışları olan kişileri kendine rol model alabilir. Bu nedenle ona rehberlik yapmak öncelikle anne babanın görevidir. Unutmamalıyız ki bizler için emeğin, sevginin saygının timsali olan dedelerimiz ninelerimiz artık evlerimizde yaşamıyorlar. Yani artık geniş aile olmaktan çıkıp çekirdek aileye dönüştük. Annelerimiz ve babalarımız daha çok çalışmakta ve daha çok para kazanmak için adeta çırpınmakta. Bu durumda çocuklarımız ya kreşlere ya bakıcılara ya da elektronik bakıcılara (televizyon, bilgisayar) emanet edilmektedirler. Bunların da onlara ne kadar yardımcı oldukları ya da olacakları ayrı bir tartışma konusudur.

Hızla gelişen teknoloji ve sosyal medyanın yaygınlaşmasıyla birlikte kişilerin “rol model” olarak alacağı kişilerin seçiminde hatalar yaptıklarını da görebiliriz. Televizyon dizilerindeki kahramanların kişilik özellikleri ve davranışları özellikle çocukları ve gençleri oldukça etkilemektedir.

Artık çocuklarımız anne-babalarından daha çok dış etkenlerin etkisiyle rol modelleri aile dışında arıyor. Bunlar da daha çok bizlere sanatçı, sporcu vs olarak tanıtılan kişiler. Burada kavramları doğru kullanmak gerekiyor. Bu sanatçılar bizler için bir rol model midir yoksa taklitten öte gitmemekte midir? Bu durumdan bahseden İstanbul Gelişim Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Onur Okan Demirci, “Kişi bu rahatsızlıkta rol model olarak gördüğü ünlüleri takıntı, saplantı ve bağımlılık derecesine varacak boyutta takip veya taklit etmektedir. Kişi saplantılı olduğu rol modelin yaşamının en ince detayına kadar girmeye çalışmaktadır. Kendi kimlik oluşumu büyük ölçüde zedelenmiştir. Bu durum, tarihten bazı örnekleri de hatırlayacak olursak, rol model ünlünün yaşamını tehlikeye atacak hatta rol model ünlüyü öldürmeye teşebbüs eden boyutlara kadar varabilmektedir” ifadelerini kullanmaktadır.

Şimdilerde örnek rol model kavramı, farklı rol model kavramlarına dönüşmüş durumda. 8 milyar dünya nüfusunun içinde sosyal medya kavramının bu kadar güçlü bir araç olduğu dönemde sıradan olmak dikkat çekmemektedir. Kapitalist sistem artık medyanın gücünü de kullanarak toplumdan farklı rol modeller üretme çabası içine girmektedir. Toplum kendi içinde kültürünü değiştirirken rol model olarak ünlüleri kullanmaktadır. Rol model ünlü olma kavramı, toplumun aynası olmaktan toplumun kuklası olma durumuna gelmektedir. Bu sistem bizleri istediği gibi değiştirebilme ve yönlendirebilme amacı güdüyorsa bizler bu sistemin köleleri, rol modellerimiz çobanlarımız, sistemin yöneticileri ise efendilerimiz olmaktadır.

Günümüzde sosyal medya aracılığıyla takip ettiğimiz sanatçılar ne kadar rol modeldir ne kadar topluma katkısı vardır? sorusu üzerine tekrar düşünmek zorundayız.

Hz. Peygamber (S.A.V.) Efendimizin hayatı etraflı bir şekilde incelendiğinde görülecektir ki, O, herkes için en mükemmel rehber, en güvenilir örnektir. Hangi işin ehli olursa olsun her insan, O‘nun hayatında kendisi için mükemmel örnekler bulacaktır. O’nunla birlikte beşerin kafasındaki, gönlündeki, hayatındaki düğümler çözülmüş, problemler yeni bir yoruma kavuşmuş, insanlar önlerini görür olmuştur. Dünya yeni bir anlayış ve uygulama kazanmıştır

İşte rol model:

“Andolsun, Allah’ın Resûlünde sizin için; Allah’a ve ahiret gününe kavuşmayı uman, Allah’ı çok zikreden kimseler için güzel bir örnek vardır. (Ahzab Suresi/21)”

Dua bekleriz…