Oruç ve Sağlık

Allah’ın emir ve yasakları ebetteki kulların iyiliği içindir.  Allah’ın yapılmasını istediği şeylerde kullar için çok büyük faydalar, yasakladığı şeylerde ise büyük zararlar bulunduğu kaçınılmaz bir gerçektir.

İslâm âlimleri çeşitli ibadetlerin yarar ve hikmetleri konusunda  çok çaba sarf etmişler, bunların kişisel, fiziki  yararlarından çok, insan nefsinin arındırılması ve yükseltilmesi konusunda büyük adımlar atmışlardır.

İbadetlerin insana verdiği yaraları genelde alimler nefis terbiyesi yönünde düşünmüşlerdir.

Rabbimiz tüm ibadetlerin içerisinde sağlığımız adına gizem dolu sırları da içerisine koymuştur. Çünkü sağlıklı olmayan fertler birçok ibadetleri yapamazlar. İbadet ve sağlık Allaha yakınlaşmada  muhteşem bir ikilidir. Kişi dirençli olursa nefis terbiyesini daha kolay yapar.

Oruç ,namaz, hac, hatta zekat vermenin  sağlıkla  ilişkili olduğu, Oruç’un vücudu fabrika ayarlarına döndürdüğü tıbben de kanıtlanmıştır.

Oruç aslında bütün dinlerde vardır. İnsan vücudu, ruh sağlığı için çok önemlidir. Peygamberimiz Muhammed Mustafa (S.A.V) iki öğün yemek yerdi ve az yerdi… İbni Sina da iki öğün sağlıklıdır, üç öğün hastalıktır demiştir.

Çoğumuzun kıymetini bilemeyip aldandığı iki nimet vardır. Bunlardan biri sıhhat, ikincisi boş vakittir. Sıhhat, ihmal ettiğimiz şeylerin başında gelmektedir. Sıhhatimiz bozulup doktor doktor gezdiğimizde  aklımız o zaman  başımıza gelir. Oysaki tedbiri işin başında almak, yani hastalığa sebebiyet verici şeylerden uzak kalmak olmalıdır. Kanuni Sultan Süleyman sıhhatin önemini ne güzel dile getirmiştir.

“Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi

Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi.”

Yüce dinimiz İslam ibadetlerde asıl olan kişiyi hem cehennem azabından korumak, diğer yandan da kişinin sağlını koruma altına almaktır. Bizleri yoktan var eden rabbimiz kulunda , akıl sağlığı yerinde dinç ,dinamik çalışkan bireyler görmek istiyor.

Bu haftaki yazımızda ibadetlerin maddi ve manevi yönünü özellikle oruç ibadetinin ruhi ve ahlaki kaideleri hayatımıza nasıl nakşettiğini hep beraber anlamaya çalışalım.

Oruç ibadetinin vücudumuza sağladığı yararları anlatmakla bitiremeyiz. Tıbbın alanına da  girmek istemiyoruz sadece orucun faydalarına farklı açıdan bakmanın daha yararlı olacağı kanaatindeyim.

İslam insana doğal ve dengeli yaşamayı öneriyor. Ne zayıflık ne şişmanlık, nede obezite! sadece Sağlıklı bir hayat. Nasıl sağlıklı olabiliyorsan ona göre bir hayat nizamı seç. Hareketsiz olma !

Anlayacağınız, İslam’ın ibadetlerinde hareketsizlik yoktur. Namaz harekettir .namaz kılarken vücudumuzun neredeyse hareket etmeyen hiçbir organı yoktur. Oruç harekettir, hac harekettir. Oruç da gündüz hareket halinde tutulur. Eğer Rabbimiz hareketsizlik isteseydi gece uyurken oruç tutulurdu. Hac ise umresiyle, şeytan taşlamasıyla tavafıyla, sayıyla, Araf’tan Müzdelifiye gidiş gelişiyle tam bir harekettir.

Zekât ise paranın ve malın hareketidir. İhtiyaç sahibi insanlara dağılacak, insanlar arasında sürekli dolaşacak, İhtiyacı olmayandan, ihtiyacı olana verilecek, sürekli yol alacaktır.

Oruç harekettir. Oruç tutulduğunda, tıpkı tarım topraklarının nadasa bırakılması gibi vücudumuz dinlenir. Organlarımız gençleşir. Toprak dinlendiğinde bir sonraki yıl daha verimli ürün verir.

Sağlıklı ve mükellef olmuş her Müslüman’a farz kılınmış olan oruç, aynı zamanda birlikte yaşanan ortak bir eylemdir. İslami dayanışmanın yardımlaşmanın ifadesidir. Oruç tutmanın tarihi, insanlık kadar eski… Çok eski dönemlerde bile insanlar orucun beden ve ruhun doğru ve rahat çalışmaya yönlendiren etkisini biliyorlardı. Günümüzde orucun bu yönü ‘detoks’ perhiz’  adıyla ticari bir endüstriye dönüşmüş durumdadır. Şunu ifade etmede yarar görüyorum; oruç ibadettir sadece rabbimizin rızası için yapılır.

İslam’ın beş temel şartından biri olan oruç, Ramazan’da bir ay boyu imsak ile iftar arasında yemeden, içmeden ve nefsani duygulardan  kişinin kendisini alıkoyması, amacının ibadet olduğunu destekler durumdadır. Demek ki orucun esas amacı, ibadettir. Perhiz dini bir kavram değildir. Dolayısıyla oruca iki bakımdan perhiz demek doğru değildir. Birincisi oruçta temel amaç sağlık değil ibadettir. Zaten sağlığı yerinde olmayan da oruç tutmaz, yerine fidye verir. İkincisinde ise Hristiyan ve Yahudilerin perhiz adı altındaki ibadetlerine benzetme söz konusudur. Halbuki bizim orucumuz ayrı onların perhizi ayrıdır. Aralarında uzaktan yakından akrabalığı bile yoktur.

Dinimizin bazı uygulamalarına farklı bir perspektiften bakılmalıdır. Oruç tutarken kişi öncelikle ibadetin ön planda olmasına dikkat eder. Perhiz(diyet) şeklinde sağlığına dikkat etmesi de güzeldir. Hatta mümkünse oruç tutarken varsa sigara gibi kötü alışkanlıklarını da bırakabilir. Bunlar orucun yan faydalarıdır, esası değil. Oruç tutmazken de kişinin sağlığına dikkat etmesi ve kötü alışkanlıklardan kurtulması gerekir. Çünkü Müslümanlık Ramazan-ı Şerif ile sınırlı değil. Senenin her günü, günün her saati, her saniyesi, Müslümanın kulluk bilincinde olması gerekir.

Oruç bir egzersiz, bir perhiz değildir; oruç önemli bir ibadettir. İbadet Allah için yapılır, onun faydaları varsa da bu faydalar değil, Allah rızası amaçlanır. Ramazan yaklaşınca mümin, başı rahmet, ortası bağışlanma, sonu ahiret cezasından kurtulma vesilesi olan önemli bir aya girmekte olduğunu, bu fırsatı layıkıyla değerlendirmesi gerektiğini düşünmeye başlamalıdır.

Rabbim sizlere sağlık sıhhat afiyet nasip etsin. Sağlıcakla kalın…