Vay vay vay!

Bilmediğimiz neler yapmışsın? Vay vay vay.

Şarkılarda filmlerde ve güncel hayatta şaşırma, hayret etme, sevinme, kızma durumlarında sıklıkla kullandığımız tekli, ikili veya üçlü kelime sıralaması: vay!  Bazen önüne bazen de ardına kelimeler ekleriz. Bu haliyle daha bir aşikar ederiz durumu. Vaaay, Vay beee, vay arkadaş,

Söz ve müziği kendisine ait olan “vay” adlı şarkıda şöyle diyor Sezen AKSU:

İnsan biraz olsun akıllanmaz mı?

Büyümez mi er geç?

Yanardağ gibi için için

Sönmez mi bu sinsi ateş?

Vay, yine mi keder?

Ama artık yeter!

Yine kapıda kara geceler…

Vay, çileli başım

Ortasında kışın

İyice beter…

İnsanın akıllanması için bedenen büyümesi gerekmiyor. Büyüyünce akıllanır zannederiz oysa. Nice büyümüşlerde, ne çok akılsız davranışlar görüyoruz her gün. Büyük makamlarda oturunca daha akıllı olduğunu sanan gösteriş budalaları hayatımızın bir parçası maalesef. Okuduğunu anlamaktan aciz, işi gücü sanalda gezmek, birilerine hep yukarıdan bakmak ve oksijen tüketmek olan niceleri her an karşımızda durmaktalar. Ahmet Mete IŞIKARA’yı rahmetle yad ederek öğrettiği bir kalıbı kullanmak istiyorum. Kandilli Rasathanesi Müdürü olarak uzun yıllar hizmet eden ve adını “Deprem Dede” koyduğumuz merhum Ahmet Mete IŞIKARA, “Depremle yaşamayı öğrenmeliyiz.” diye bilinçlendirme çalışmaları ile hafızamda yer etmiştir. Türkiye, deprem bölgesi bir ülke. Deprem hayatımızın bir gerçeği. Depremden kaçabilmek mümkün değil. O halde tek yol deprem bilincimizi geliştirmek ve bununla yaşamayı öğrenmek. Malzemesi eksik olmayan güvenilir evler yapmak…vs.

Doğal bir afet olan deprem ile yaşamak mümkün ama rüzgârın esiş yönüne göre yön tayin eden, koltuğunu korumak için atamayacağı takla, satamayacağı değeri olmayan, karakter ve omurga yoksunu olanlarla nasıl yaşanır, bunu bilemiyoruz. Alışmak da istemiyoruz. Görüyoruz, şaşırıyoruz, “vaay bee” diyoruz.

Kuran-ı Kerim’de de “vay” kelimesi çok yerde, çok değişik olaylar için kullanılmıştır. “Vay haline!” diye çevrilen “veyl” kelimesi “çetin azap, helâk, yok olma, rezil rüsva olma, cehennemde bir vadi, beddua” anlamlarına gelmektedir.

“Vay haline” durumuna biraz örnek sunmak gerekir:

• ” Elleriyle (bir) Kitap yazıp sonra onu az bir bedel karşılığında satmak için «Bu Allah katındandır» diyenlere yazıklar olsun! Elleriyle yazdıklarından ötürü vay haline onların! Ve kazandıklarından ötürü vay haline onların!” Bakara Suresi 79
• ” O Allah ki, göklerde ve yerde ne varsa hepsi O’nundur. Şiddetli azaptan dolayı kâfirlerin vay haline!” İbrahim Suresi 2
• ” De ki: Ben de ancak sizin gibi bir insanım. Bana ilâhınızın bir tek İlâh olduğu vahy olunuyor. Artık O’na yönelin, O’ndan mağfiret dileyin. Ortak koşanların vay haline! ” Fussilet Suresi 6
• ” Vay haline, her yalancı ve günahkâr kişinin! ” Casiye Suresi 7
• ” Yalanlayanların vay haline o gün! ” Tur Suresi 11
• ” O gün, (hakikatleri) yalan sayanların vay haline! ” Mürselat Suresi’nde 10 defa
• ” O gün vay haline yalancıların! ” Mutaffifin Suresi 10
• ” Arkadan çekiştirmeyi, yüze karşı eğlenmeyi âdet edinen herkesin vay haline!” Hümeze Suresi 1,2
• “Vay haline o namaz kılanların ki, Onlar namazlarının özünden uzaktırlar. Onlar halka gösteriş yaparlar. Hayra da engel olurlar.” Maun Suresi4-7

Halimize, “vay haline” denmeden daha düzgün bir ahlakı kuşanmamız mümkün. Doğru, doğruluk ortak malımızdır. Hepimizin iyilik ve doğruluk adına ne yapılması gerekiyorsa ona yönelmemiz ve birbirimizi bu şekilde yöneltmemiz kardeşlik hukukunun zaruretlerindendir.

Kınayanın kınamasına aldırış etmeden, ahlakın en güzelini kuşanma azminde olanlara selam olsun.