İnsan, ah insan

Yazımızı sesli olarak da dinleyebilirsiniz.

Olmadığı kadar büyük olduğunu zevkle anlatan insan neyi ifade etmeye çalışır? İstediği şey yapılmayınca tehdit cümlesi olarak; “Benim kim olduğumu biliyor musun?” diyen kardeşim, kimin nesidir acaba? Bir başka insana olan üstünlüğün nedir? Varlığı, başkalarına tahakküm etmek için midir acaba?

“İnsan kendini insanda tanır.” derler ya. Anlayış yoksunu, kaba, ham, hoyrat insanları görünce, bildiğim lisanı kullanmaktan aciz kaldığım olur. Buna mukabil; naif, zarif, insanları kırmak ve incitmekten sakınan, dinleyen ve anlamaya çalışan insanları da görmekteyim. Her ikisinin de eşit insan olmadığını bilerek, yaşayarak. Dış ve iç organlar olarak eşitlik mevcut. İşlevsellik açısından aralarında çok fark olduğunu sizler de gözlemiş ve yaşamışsınızdır. “Nice insanlar gördüm, üstlerinde elbise yok. Nice elbiseler gördüm içlerinde insan yok.” diyen Mevlana Hazretleri bu durumu kastetmiş olabilir mi?

“Kadınlar insandır; biz erkekler ise insanoğlu” der büyük ozan merhum Neşet ERTAŞ. Bu cümlenin üzerine feminist duygularla gidip eleştirmeye gerek yoktur. İnsanlığa vurgu vardır, kadını yüceltme vardır. Üzerinde uzlaşabileceğimiz bir konu vardır ki eğitim ailede başlar. Öncelikli evresi olan anne karnı buna dâhildir. Evdeki düzenin hâkimi de annedir. Merhameti, şefkati, disiplini, işleri ve herkesi çekip çevirmesi ile anne, ayağı altına cennet verilen kadındır.

Tin Suresinde, “En güzel surette yaratıldığı” dört şeye (incir, zeytin, Turi Sina Dağı ve Mekke) yemin ile ifade edilen insan, yaratılmışların da en şereflisidir ve meleklerin bile kendisine secde ettiği varlıktır. Aynı insan gafletiyle, (kalp, göz ve kulak gibi) donanım ve yazılımlarını hiçe sayması ile aşağıların aşağısı, hayvanlardan bile aşağı bir varlık durumuna düşendir.

İnsan, Kur’an-ı Kerim’in 76. Suresinin adıdır aynı zamanda. Surede insanın yaratılış aşamaları, yükümlülükleri, ahirette insanlar için hazırlanmış olan nimetler ve cezalar, bunlarla karşılaşacak insanların cennet ve cehennem hayatları çok canlı ve çarpıcı bir üslûpla anlatılmaktadır. Ayrıca Kur’an’ın Allah katından indirildiği, bir öğüt ve nasihat olduğu bildirilmekte, insanın hür ve sorumlu olması ile Allah’ın irade ve yaratma sıfatları arasındaki ince ve dengeli ilişkiye dikkat çekilmektedir.

Diğer yönden her bir insan, var olmazdan önce bir hiçtir. Sonra babasında bir sperm ve anasında bir yumurtadır. Daha sonra bu ikisinin birleşmesiyle ana rahminde bir embriyo haline gelmektedir. Nitekim insanın “katışık bir nutfe”den yani ana rahminde döllenmiş yumurtadan yaratıldığı ifade edilmektedir. Kendisine görme, işitme gibi organlar da lütfedilen bu varlık artık yükümlülüklere muhatap ve imtihana tâbi tutulabilecek bir kıvama gelmiş olmaktadır. Donanımları ve yazılımları tamamlanan insana iki de yol gösterilip şükredici veya nankörlük ediciliği ile baş başa bırakılmıştır. Yaşadığı her şeyin imtihanın bir parçası, aşaması olduğunu bilip en güzel davranışları sergilemesi beklenen, nereden geldiğinin ve gidişinin nereye olduğunun farkında olması gereken insan…

Karın altında kalan arabaların markalarının bir önemi olmadığı gibi, kefen de her insanı eşitlemesi ile dünyalık makam ve varlıkların değersizliğini ifade eder. Mezarların şatafatlı olması, içinde yatan için bir şey ifade etmiyor.

O halde dünyaya ne için gelmiştir insan? Üstünlüğün ölçüsü varsa nedir? Nasıl daha iyi insan olunur? Diploma alınacak bir mektebi bulunur mu?… sorulara soru eklemek mümkün olsa da kafa şişirmek yerine kafa yormak, düşünmek gerektiği üzerinde durmaktır asıl maksadım.

Üzerinde yürüdüğü toprağın farkında olup altını da hesap edenlerden, idrak edenlerden, kalbini, gözünü, kulağını ve her azasını hakkıyla kullananlardan olmak dileklerimle.