Mesafe problemi

Sadece insanoğlu değil tüm canlılar doğumla birlikte hayatın içerisinde hayata tutunma mücadelesine girmektedir.

Bu mücadelede kendi türleri ile mücadele ederken diğer türler daha fazla risk oluşturabilmektedir. Buna örneklerden bir tanesi de ormanda yaşayan hayvanlar aynı zamanda kendi içerisinde rekabet etmek zorunda kalmalarıdır. Bu zorunluluk onların hayata bağlanması ile ilgili bir durumdur. Mücadele hayatta kalmalarını sağlarken, teslim olmak aynı zamanda onların hayatlarının sona ermesi anlamına gelmektedir.

Bu yarışta hayatta kalmayı belirleyen unsur bazen güç bazen toplu yaşamak bazen de o canlının hızıyla ilgilidir. Rakiplerini geçmeyen her canlı bir rakibine yenilmeye mahkûm en büyük aday durumundadır.

İşte böyle ortamda aslan ile ceylan da ormanda yaşamak zorundadır. Bu birlikte yaşamak hiçbir zaman olmayacaktır. Fıtrat böyledir ve fıtratın gereği ceylan aslanın gözünde her zaman için beslenme kaynağıdır.

Bu rekabette en önde olmadığı zaman ve her gün aslandan daha hızlı koşmadığı sürece bunu hayatı ile ödeyeceğini bilmektedirler. Bu iki hayvan için acımasız ve dengesiz rekabet onların ömürleri boyunca da devam edecektir. Birçok canlı da durum aynıdır.

Yine böyle bir günde aslan arkada ceylan önde durmaktadır. Aralarındaki mesafe 300 metre civarındadır. Birbirlerini görmeleri de aynı zamanda olmuştur. Birbirlerini görmeleri ile birlikte belki de ceylanın ölümü ile sonuçlanacak o acımasız yarışma başlayacaktır.

Aslanın ceylanı, ceylanın aslanı görmesi eş zamanlıdır ve acımasız yarış başlamıştır. Kısa mesafede Aslan saatte 80 km hız yapabilirken ceylan 97 km ye kadar hız yapabilmektedir. Yani ceylan aslandan daha fazla hız yapmaktadır. Bu matematik bilgisine göre aslanın ceylanı yakalaması mümkün değildir. Çoğu zaman gerçekleşen gerçekleşmiştir ve aslan ceylanı yakalamıştır. Bunun sebebi ne olabilir sorusu aklınıza gelebilir?

Ceylanlar, aslanlardan her ne kadar hızlı koşsa da aslanların asıl hedefi en sağlıklı ceylanlar değildir. Aslanlar bir süre gözlemledikleri sürünün içinde hasta ve yaşlı olanları seçerek onları avlamaya çalışırlar. Çünkü bu ceylanlar diğerleri kadar hızlı koşamazlar.

Aslanların yaşlı ve hasta ceylanları seçerek avlaması yapay seçilimdir.  Oysa ceylanların aslanlardan hızlı koşması hayatta kalma şanslarını artırıcı bir adaptasyondur.

Hayatta kalmak avlanmaktan daha önemli ve daha artırıcı bir adaptasyon olmasına rağmen ceylanların çoğunun aslanlara yem olmasının sebebini tekrar düşünmek gerekiyor.

Mesafe problemi adı verilen bir teori bu durumu açıklamaktadır. Bu teoriye göre; Ceylanın bir hedefi vardır aslana yem olmamak.  Bunun için sadece koşması yeterli olacaktır. Nereye koşacağının bir kıymeti yoktur.

Aslan ise avını yakalamak zorundadır ve bunun için gözlerini tek bir hedefe odaklamıştır. Onun nereye koşacağının bir kıymeti yoktur. O ceylana odaklanmıştır.

İşte ceylanı av yapan husus ceylanın nereye koşacağını bilememesidir. Güncel deyimle belirli bir kaçış stratejisi yoktur.

İnsanoğlu da böyledir. Belli bir hedefi vardır ancak bu hedefe kilitlenme ve odaklanma problemi yaşamasından dolayı çoğu zaman başarısız olacaktır. Bir şeyden kaçıyor ya da bir şeyi yakalamak istiyorsanız nereye ve ne zaman koşacağınızı da bilmeniz gerekir.

Konunu farklı bir bakış hikâyesi daha vardır. Bu hikâyesi ile ilgili Afrika atasözünde der ki:

Her sabah bir ceylan uyanır Afrika’da, Kafasında bir tek düşünce vardır. En hızlı koşan aslandan daha hızlı koşabilmek, Yoksa aslana yem olur.

Her sabah bir aslan uyanır Afrika’da. Kafasında bir tek düşünce vardır. En yavaş kosan ceylandan daha hızlı koşabilmek, Yoksa açlıktan ölecektir.

İster aslan olun, İster ceylan olun bunun bir kıymeti yoktur. Yeter ki güneş doğduğunda koşuyor olmanız gerektiğini bilin. Hem de bir önceki günden daha hızlı koşuyor olmanız gerektiğini bilin.

Yok, eğer aslansanız ve en yavaş koşan ceylanı bir önceki gün yakalamışsanız artık bilmelisiniz ki en yavaş ceylan sizden daha hızlıdır.

Yok, eğer ceylansanız ve henüz aslana yem olmamışsanız; hızınızı düne göre mutlaka artırmalısınız, çünkü sıra size gelmiş olabilir.

Yani…
Hayat koşusunda, devam edebilmenin tek şartı var: Dünden daha hızlı olabilmek…

Ya siz, ondan, şundan, bundan değil “Dünden” daha hızlı mısınız?

Siz hızdan yana mısınız? Yoksa yönünü ve hedefini belirleyerek koşanlardan mısınız?

Sevgiyle kalın, sevgide kalın…